Verslaving: een van de gevaren van het gebruik van zware pijnstillers
Drugs addiction and withdrawal symptoms concept. Depressed and hopeless teenage girl sitting alone after using drugs and drunk alcohol at abandoned house. International Day against Drug Abuse.
health

Verslaving: een van de gevaren van het gebruik van zware pijnstillers

652views

In een studie van de Universiteit Utrecht en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) is het gebruik van pijnstillers in de groep ‘opioïden’ onderzocht. Opioïden zijn zware pijnstillers die worden voorgeschreven bij ernstige pijn, bijvoorbeeld na een operatie. Omdat deze middelen een pijnstillerverslaving kunnen veroorzaken moet opioïdegebruik worden afgebouwd als de pijn weer afneemt. Uit het onderzoek blijkt dat in 2017 ruim 220 Nederlanders overleden door het gebruik van zware pijnstillers, zoals oxycodon, tramadol en fentanyl. Dat is een stijging van bijna vijftig procent sinds 2013. Deze cijfers lijken parallel te lopen aan het aantal meldingen van vergiftigingen met pijnstillers zoals oxycodon.

Wat zijn de gezondheidseffecten bij vergiftigingen met medicatie? 

Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) is het kenniscentrum voor de klinische toxicologie in Nederland. Dit kenniscentrum informeert apothekers, artsen en andere zorgprofessionals over de behandelingsmogelijkheden en mogelijke gezondheidseffecten bij vergiftigingen. Per jaar ontvangt het NVIC ruim 47.000 informatieverzoeken over vergiftigingen. Bij ruim de helft van alle gemelde blootstellingen zijn geneesmiddelen in het spel. Pijnstillers, antidepressiva en slaap/kalmeringsmiddelen staan altijd hoog in de top tien. Het gaat voornamelijk om overdoseringen bij volwassenen tussen de 18 en 65 jaar en kinderen tot en met 4 jaar. Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum ontving in 2018 meldingen van 424 gevallen van blootstelling aan een overschot van oxycodon, waar er in 2016 nog sprake was van 280 meldingen van vergiftiging door deze pijnstiller.

Wat zijn de gevolgen van medicijnverslaving?

Bovengenoemde cijfers maken nog eens extra inzichtelijk dat een verslaving aan medicijnen ernstige fysieke en psychische gevolgen kan hebben. Bij sommige medicijnen is niet veel tijd nodig om er verslaafd aan te raken. Soms duurt dit slechts enkele weken. Maar soms is het moeilijk om in te schatten of er echt sprake is van een probleem. De frequentie en de mate van het gebruik zijn bepalend voor de ernst van de medicijnverslaving. Ook de consequenties van het medicijngebruik zijn van belang. Er is steeds meer van het medicijn nodig om het gewenste effect te bereiken en het gebruik leidt continu tot dezelfde problemen. Iemand die last heeft van uiteenlopende symptomen is mogelijk verslaafd aan medicijnen. Een persoon die verslaafd is voelt zich bijvoorbeeld niet meer prettig zonder het gebruik van medicijnen, neemt steeds eerder en vaker medicijnen in, denkt er niet meer zonder te kunnen leven of slapen, en wordt nerveus van het idee dat er niet genoeg medicijnen in huis zijn. Ook heeft iemand met een verslaving aan medicijnen geen energie voor dagelijkse activiteiten en een gebrek aan concentratie.

Wat zijn de meest verslavende medicijnen?

Verder voelt iemand die verslaafd is zich extreem lui en vermoeid, ervaart hij of zij geen plezier en verdriet meer, worden diens emoties afgevlakt en komt deze persoon warrig over. Andere belangrijke kenmerken van een medicijnverslaving zijn de ontwenningsverschijnselen die bij het niet gebruiken van de medicijnen optreden, zoals: prikkelbaarheid, rusteloosheid, angst, trillen, misselijkheid, transpireren en spierpijn. Deze klachten nemen verder toe als iemand probeert te stoppen. Tot de meest verslavende medicijnen behoren slaap- en kalmeringsmiddelen (benzodiazepinen), oxycodon, morfine, tramadol en fentanyl.  Ze vereisen detox en therapie om de verslaving te bestrijden en die volledig te overwinnen.